Intensywna terapia

Do rozpoczęcia szkolenia w dziedzinie intensywnej terapii wymagane jest posiadanie specjalizacji II stopnia lub tytułu specjalisty w dziedzinie chirurgii dziecięcej, chirurgii klatki piersiowej, chirurgii naczyniowej, chirurgii ogólnej, chirurgii onkologicznej, chorób płuc, chorób płuc dzieci, chorób wewnętrznych, chorób zakaźnych, kardiochirurgii, kardiologii, kardiologii dziecięcej, nefrologii, nefrologii dziecięcej, neonatologii, neurochirurgii, neurologii, neurologii dziecięcej, pediatrii lub toksykologii klinicznej.

Czas trwania specjalizacji 

2 lata (104 tygodnie + 2 dni/522 dni roboczych + czas na samokształcenie: 2 tygodnie/12 dni roboczych)

Czy intensywna terapia jest specjalizacją priorytetową? - Nie [3]

Co oznacza, że dana specjalizacja jest priorytetowa?

Listę specjalizacji priorytetowej ustala Ministerstwo Zdrowia na podstawie aktualnej sytuacji demograficzno-epidemiologicznej kraju i zapotrzebowania na usługi konkretnych specjalistów. Rezydenci szkolący się w ramach specjalizacji priorytetowej otrzymują wyższe wynagrodzenie (patrz sekcja “Sytuacja na rynku pracy”). 

Program obowiązujący do postępowania kwalifikacyjnego – jesień 2022 r

Pełnienie dyżurów medycznych 

Lekarz pełni dyżury medyczne w wymiarze przeciętnie 10 godzin 5 minut na tydzień lub wykonuje pracę w systemie zmianowym lub równoważnym czasie pracy. W trakcie każdego stażu lekarz pełni dyżury towarzyszące lub samodzielne, po dopuszczeniu przez kierownika specjalizacji lub kierownika danego stażu. Dyżury odbywają się w oddziale, w którym lekarz odbywa dany staż.

Moduł jednolity

Kursy specjalizacyjne 

Wybrane kursy specjalizacyjne mogą być realizowane w formie e-learningu. 

^{*godzina dydaktyczna = 45 min}

Staże kierunkowe (podstawowe)

Miejsce stażu kierunkowego: jednostka, która uzyskała akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie

^{*dzień roboczy = 7h35min
**potwierdzenie przez kierownika stażu wykonanych przez lekarza zabiegów lub procedur medycznych objętych programem stażu}

Staże kierunkowe (kierunkowe - obligatoryjne)

^{*dzień roboczy = 7h35min
**potwierdzenie przez kierownika stażu wykonanych przez lekarza zabiegów lub procedur medycznych objętych programem stażu}

Staże kierunkowe (kierunkowe - fakultatywne)

Lekarz jest zobowiązany do odbycia staży w łącznym wymiarze 24 tygodni (120 dni roboczych), zgodnie z indywidualnym wyborem, dokonanym spośród następującej listy staży.

^{*dzień roboczy = 7h35min
**potwierdzenie przez kierownika stażu wykonanych przez lekarza zabiegów lub procedur medycznych objętych programem stażu}

Szkolenie umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych

Kształcenie umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych. Wykaz i liczba zabiegów i procedur medycznych, które specjalizujący się lekarz ma obowiązek wykonać samodzielnie pod nadzorem specjalisty

Kompetencje specjalistyczne:

Najbardziej istotną częścią dokumentacji szkolenia specjalizacyjnego, upoważniającą do zaliczenia stażu w zakresie intensywnej terapii, jest prawidłowe udokumentowanie nabycia kompetencji wymaganych przez program szkolenia. Zadowalająca ocena wszystkich poniższych kompetencji wchodzących w zakres jednej dziedziny powinna zostać potwierdzona przez kierownika specjalizacji i lekarza zajmującego się szkoleniem w danej dziedzinie oraz przez lekarza specjalizującego się, jako zaliczenie określonej dziedziny szkolenia.

Dziedziny kompetencji specjalistycznych: 

• RESUSCYTACJA I WSTĘPNE POSTĘPOWANIE Z PACJENTEM W STANIE OSTRYM 
  • Stosuje zorganizowane i terminowe podejście przy rozpoznawaniu, ocenie i stabilizacji pacjenta w stanie ostrym z zaburzeniami fizjologicznymi
  • Przeprowadza resuscytację krążeniowo-oddechową
  • Wdraża odpowiednie postępowanie po resuscytacji krążeniowo-oddechowej
  • Wdraża procedury TRIAGE oraz dokonuje priorytetyzacji pacjentów uwzględniając wskazania do szybkiego przyjęcia na OIT
  • Przeprowadza ocenę i wdraża wstępne postępowanie u pacjentów urazowych
  • Ocenia i wdraża wstępne postępowanie u pacjentów z oparzeniami
  • Opisuje postępowanie w przypadku ofiar zdarzeń masowych.

• DIAGNOSTYKA: OCENA, BADANIA, MONITOROWANIE I INTERPRETACJA DANYCH
  • Zbiera wywiad i przeprowadza dokładne badanie kliniczne
  • Na bieżąco wykonuje odpowiednie badania
  • Opisuje wskazania do echokardiografii (przezklatkowej/przezprzełykowej)
  • Wykonuje badanie elektrokardiografii (EKG) i interpretuje wyniki
  • Pobiera odpowiednie próbki mikrobiologiczne i interpretuje wyniki badań
  • Pobiera próbki do badania gazometrycznego i interpretuje jego wyniki
  • Interpretuje rentgenogram klatki piersiowej
  • Współpracuje z radiologami przy organizacji badań i interpretacji obrazu klinicznego
  • Monitoruje i reaguje na trendy parametrów fizjologicznych
  • Integruje objawy kliniczne z badaniami laboratoryjnymi przy stawianiu rozpoznania różnicowego

• LECZENIE CHORÓB
  • Choroby ostre: Sprawuje opiekę nad pacjentem w stanie krytycznym, z poszczególnymi ostrymi zaburzeniami
  • Choroby przewlekłe: Identyfikuje skutki chorób przewlekłych i współistniejących u pacjentów z chorobami ostrymi
  • Niewydolność narządowa: Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z niewydolnością krążenia
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z ostrą niewydolnością nerek lub jej ryzykiem
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z ostrą niewydolnością wątroby lub jej ryzykiem
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z ostrą niewydolnością układu pokarmowego
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z zespołem ostrego uszkodzenia płuc (ARDS)
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z sepsą
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów po zatruciu lekami lub toksynami środowiskowymi
  • Rozpoznaje zagrażające życiu powikłania okołoporodowe u matek i pod nadzorem kieruje opieką lekarską

• INTERWENCJE TERAPEUTYCZNE/WSPOMAGANIE FUNKCJI NARZĄDÓW W NIEWYDOLNOŚCI JEDNEGO NARZĄDU LUB NIEWYDOLNOŚCI WIELONARZĄDOWEJ 
  • Bezpiecznie ordynuje leki i terapię
  • Wdraża leczenie przeciwdrobnoustrojowe
  • Bezpiecznie administruje krew i produkty krwiopochodne
  • Stosuje płyny oraz leki wazoaktywne/inotropowe wspomagające układ krążenia
  • Opisuje korzystanie z systemów mechanicznego wspomagania krążenia 
  • Inicjuje, stosuje i odzwyczaja pacjenta od inwazyjnego i nieinwazyjnego wspomagania oddechu 
  • Inicjuje i wdraża leczenie nerkozastępcze oraz przeprowadza jego odstawienie
  • Rozpoznaje i wdraża leczenie u pacjentów z zaburzeniami glikemii, elektrolitowymi oraz kwasowo-zasadowymi
  • Koordynuje i przeprowadza ocenę stanu odżywienia oraz leczenie żywieniowe

• ZABIEGI PRAKTYCZNE
  • Układ oddechowy:
    • Podaje tlen przy wykorzystaniu różnorodnych urządzeń do podawania tlenu
    • Wykonuje pod nadzorem laryngoskopię fiberoskopową
    • Udrażnia drogi oddechowe w sytuacjach nagłych
    • Wdraża postępowanie w przypadku trudności lub niepowodzenia w udrożnieniu dróg oddechowych zgodnie z lokalnymi protokołami
    • Wykonuje odsysanie tchawicy
    • Wykonuje pod nadzorem bronchofiberoskopię i BAL u zaintubowanych pacjentów
    • Wykonuje pod nadzorem tracheostomię przezskórną
    • Wykonuje drenaż opłucnowy
  • Układ krążenia:
    • Wykonuje kaniulację żył obwodowych
    • Wykonuje kaniulację tętnic
    • Opisuje metodę przeprowadzenia chirurgicznej izolacji żyły/tętnicy
    • Opisuje techniki lokalizacji naczyń przy użyciu USG
    • Wykonuje cewnikowanie żył centralnych
    • Przeprowadza defibrylację i kardiowersję
    • Przeprowadza stymulację serca (drogą przezżylną lub przezklatkową)
    • Opisuje zabieg perikardiocentezy
    • Demonstruje metodę pomiaru rzutu serca oraz pochodnych parametrów hemodynamicznych
  • Ośrodkowy układ nerwowy:
    • Wykonuje pod nadzorem nakłucie lędźwiowe (rdzeniowe)
    • Przeprowadza analgezję przez cewnik zewnątrzoponowy
  • Układ pokarmowy:
    • Zakłada zgłębnik nosowo-żołądkowy
    • Wykonuje paracentezę brzuszną
    • Opisuje wprowadzanie sondy Sengstakena (lub odpowiednika)
    • Opisuje wskazania do gastroskopii i bezpieczne wykonywanie zabiegu
  • Układ moczowo-płciowy:
    • Wykonuje cewnikowanie dróg moczowych
• OPIEKA OKOŁOOPERACYJNA
  • Kieruje opieką przed- i pooperacyjną u pacjentów chirurgicznych z grupy wysokiego ryzyka 
  • Kieruje pod nadzorem opieką nad pacjentem po operacji kardiochirurgicznej
  • Kieruje pod nadzorem opieką nad pacjentem po kraniotomii
  • Kieruje pod nadzorem opieką nad pacjentem po przeszczepie narządów litych 
  • Kieruje pod nadzorem opieką przed- i pooperacyjną nad pacjentem urazowym 
• KOMFORT PACJENTA I PROCES ZDROWIENIA
  • Identyfikuje i stara się minimalizować fizyczne i psychospołeczne skutki stanu krytycznego dla pacjentów i członków ich rodzin
  • Kieruje oceną, profilaktyką i leczeniem bólu oraz delirium
  • Stosuje sedację i blokadę nerwowo-mięśniową
  • Przy wypisaniu chorego z OIT informuje pracowników służby zdrowia, pacjentów i członków ich rodzin o wymogach dotyczących bieżącej opieki nad pacjentem
  • Kieruje bezpiecznym i terminowym wypisywaniem pacjentów z OIT 

• OPIEKA U SCHYŁKU ŻYCIA 
  • Realizuje wraz z zespołem wielodyscyplinarnym proces wstrzymania lub wycofania się z leczenia
  • Omawia opiekę u schyłku życia z pacjentami i członkami ich rodzin / pełnomocnikami
  • Sprawuje opiekę paliatywną nad pacjentami w stanie krytycznym
  • Wykonuje badania potwierdzające śmierć mózgu 
  • Stosuje wspomaganie fizjologiczne u dawców narządów
• INTENSYWNA TERAPIA DZIECI 
  • Opisuje rozpoznanie ostrego stanu chorobowego u dzieci i postępowanie wstępne w stanach nagłych u pacjentów pediatrycznych
  • Opisuje krajowe przepisy i wytyczne w sprawie ochrony praw dziecka oraz ich związek z opieką nad dziećmi w stanach krytycznych 
• TRANSPORT
  • Przeprowadza transport wentylowanych mechanicznie pacjentów w stanie krytycznym z OIT
• BEZPIECZEŃSTWO PACJENTA I ZARZĄDZANIE SYSTEMAMI OPIEKI ZDROWOTNEJ 
  • Prowadzi codzienny wielodyscyplinarny obchód lekarski
  • Przestrzega lokalnie obowiązujących środków kontroli zakażeń
  • Identyfikuje zagrożenia w otoczeniu oraz dba o bezpieczeństwo pacjentów i personelu
  • Identyfikuje i minimalizuje ryzyko krytycznych incydentów i zdarzeń niepożądanych, w tym powikłań stanów krytycznych
  • Organizuje prezentację przypadku
  • Krytycznie ocenia i stosuje wytyczne, protokoły i pakiety terapeutyczne 
  • Opisuje najczęściej stosowane systemy punktacji wykorzystywane do oceny ciężkości choroby, analizy typu case-mix oraz obciążeń w miejscu pracy
  • Ma świadomość obowiązków specjalisty intensywnej terapii w sferze zarządzania i administracji 

• PROFESJONALIZM 
  • Skutecznie komunikuje się z pacjentami i członkami ich rodzin 
  • Skutecznie komunikuje się z członkami zespołu medycznego
  • Prowadzi dokładne i czytelne zapisy/dokumentację
  • Angażuje pacjentów (lub ich pełnomocników) w decyzje na temat opieki i leczenia 
  • Szanuje przekonania kulturowe i religijne pacjentów oraz ma świadomość ich wpływu na proces decyzyjny
  • Szanuje prywatność i godność pacjentów oraz ich prawo do poufności; przestrzega ograniczeń prawnych dotyczących wykorzystywania danych pacjenta 
  • Współpracuje i konsultuje; kładzie nacisk na pracę zespołową 
  • Zapewnia ciągłość opieki poprzez skuteczne przekazanie informacji klinicznych 
  • Wspiera personel kliniczny poza OIT, aby zapewnić skuteczne świadczenie opieki 
  • Sprawuje właściwy nadzór nad leczeniem pacjenta i przydziela zadania innym 
  • Ponosi odpowiedzialność za bezpieczne sprawowanie opieki nad pacjentem 
  • Podejmuje decyzje kliniczne z poszanowaniem zasad etycznych i prawnych 
  • Poszukuje możliwości dalszej edukacji i wykorzystuje wiedzę w praktyce klinicznej 
  • Uczestniczy w nauczaniu wielodyscyplinarnym
  • Uczestniczy pod nadzorem w badaniach naukowych lub audytach

Program obowiązujący od postępowania kwalifikacyjnego – wiosna 2023 r.

Pełnienie dyżurów medycznych

Lekarz pełni dyżury medyczne w wymiarze przeciętnie 10 godzin 5 minut na tydzień lub wykonuje pracę w systemie zmianowym lub równoważnym czasie pracy, w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym w przepisach o działalności leczniczej, tj. w wymiarze przeciętnie 48 godzin na tydzień, w tym dyżur medyczny, w przyjętym okresie rozliczeniowym. Lekarz może pełnić towarzyszące lub samodzielne dyżury medyczne. Kierownik specjalizacji w porozumieniu z kierownikiem podmiotu lub komórki organizacyjnej tego podmiotu wyraża, za pomocą SMK, zgodę na pełnienie samodzielnych dyżurów medycznych przez lekarza odbywającego szkolenie specjalizacyjne. W przypadku dyżurów medycznych odbywanych w trakcie stażu kierunkowego, lekarzowi przysługuje możliwość wyboru miejsca odbywania dyżurów. Lekarz może odbywać dyżury medyczne w jednostce prowadzącej szkolenie specjalizacyjne lub w jednostce prowadzącej staż kierunkowy. Decyzję w tym zakresie lekarz podejmuje w porozumieniu z kierownikiem specjalizacji.

Moduł jendolity

Kursy specjalizacyjne 

Staże kierunkowe (podstawowe)

Miejsce stażu kierunkowego: jednostka, która uzyskała akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie.

Staże kierunkowe (kierunkowe)

Szkolenie umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych

Kształcenie umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych.

znaczenie procedur:
Kod A – wykonywanie samodzielne z asystą lub pod nadzorem kierownika
specjalizacji albo lekarza specjalisty przez niego wyznaczonego (liczba)
Kod B – w których lekarz uczestniczy jako pierwsza asysta (liczba)

Wykaz i liczba zabiegów oraz procedur medycznych, które obowiązują lekarza
w trakcie realizacji stażu podstawowego:

Wykaz i liczba zabiegów oraz procedur medycznych, które obowiązują lekarza
w trakcie realizacji staży kierunkowych:

Przykładowe kursy doskonalące dla rezydentów intensywnej terapii organizowane przez CMKP

• Stany nagłe w nefrologii
• Wskazania i zasady dializoterapii

Pełna lista kursów doskonalących, wraz z informacją o aktualnie prowadzonej rekrutacji, dostępna jest na stronie CMKP: https://kursy.cmkp.edu.pl/ (ostatni dostęp: 27.03.2024)

Sytuacja na rynku pracy 

• Liczba specjalistów intensywnej terapii: 0* *Suma specjalistów oraz specjalistów I st. wykonujących i niewykonujących zawodu [4]

• Kiedy lekarz w trakcie specjalizacji z intensywnej terapii może rozpocząć dodatkową pracę w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej? 
  • Po ukończeniu pierwszego roku specjalizacji
  • Za zgodą kierownika specjalizacji [5]
    

Konsultant krajowy w dziedzinie intensywnej terapii 

Praca naukowa i samorozwój w czasie rezydentury

Jak mówi program specjalizacji, w czasie szkolenia lekarz rezydent ma obowiązek ciągłego, samodzielnego dokształcania się. Wymaga się od niego m.in. śledzenia postępów w danej dziedzinie, znajomości piśmiennictwa, opublikowania własnej pracy naukowej. Jeśli nie wiesz, jak poradzić sobie z tym zadaniem, zacznij od naszego zestawienia najwyżej punktowanych czasopism i najczęściej cytowanych artykułów w zakresie intensywnej terapii. 

W czasie szkolenia specjalizacyjnego rezydent:

• ma zapewniony dodatkowy czas na samokształcenie w wymiarze 2 tygodnie + 2 dni/12 dni roboczych,
• jest zobligowany do opublikowania min. 1 pracy naukowej.

Czasopisma z najwyższym Impact Factor w dziedzinie intensywnej terapii 

• ICM Journal IF = 17.679
• Critical Care Medicine IF = 7.414
• Journal of Intensive Care IF = 3.262
• Journal of Intensive Care Medicine IF = 3.142

Przykładowe, najczęściej czytane lub cytowane artykuły w zakresie intensywnej terapii

• Liczba cytowań 6 114: The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3), PMID: 26903338
• Liczba cytowań 5 681:  Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan, China, PMID: 32031570
• Liczba cytowań 601: The Surviving Sepsis Campaign: Results of an international guideline-based performance improvement program targeting severe sepsis, PMID: 20069275

Wydarzenia

Podczas rezydentury jesteś zobligowany do udziału w działalności edukacyjnej towarzystw naukowych, co wiąże się z uczestnictwem w konferencjach, zjazdach i sympozjach. Dzięki naszemu kalendarzowi będziesz na bieżąco ze wszystkimi najważniejszymi wydarzeniami w dziedzinie Intensywnej terapii.

Referencje

• Program specjalizacji: Program-specjalizacji-w-dziedzinie-intensywnej-terapii-dla-lekarzy-posiadajacych-specjalizacje-II-stopnia-lub-tytul-specjalisty-w-odpowiedniej-dziedzinie-medycyny-1.pdf (ostatni dostęp: 26.01.2021)
• https://kursy.cmkp.edu.pl/gz=1&spe=1&ro=2&year=2020&mie=&ue=&txt=&nr=&platforma=&open=false (ostatni dostęp: 26.01.2021)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 czerwca 2020 r. w sprawie określenia priorytetowych dziedzin medycyny. Dostępne do pobrania pod adresem: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200001156 (ostatni dostęp: 26.01.2021)
• Zestawienie liczbowe lekarzy i lekarzy dentystów wg dziedziny i stopnia specjalizacji z uwzględnieniem podziału na lekarzy wykonujących i nie wykonujących zawodu. Naczelna Izba Lekarska w Warszawie, 01.03.2021
• https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2016.052.0000357,rozporzadzenie-ministra-zdrowia-w-sprawie-swiadczen-gwarantowanych-z-zakresu-ambulatoryjnej-opieki-specjalistycznej.html (ostatni dostęp: 26.01.2021)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2020 r. w sprawie w sprawie wysokości zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego lekarzy i lekarzy dentystów odbywających specjalizacje w ramach rezydentury. Dostępne do pobrania pod adresem: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200001134