Medycyna paliatywna
Spis treści
Czas trwania specjalizacji
- moduł podstawowy - 3 lata (156 tygodni + 3 dni/783 dni roboczych + czas na samokształcenie: 3 tygodnie + 3 dni/18 dni roboczych)
- moduł specjalistyczny - czas trwania 2 lata (104 tygodnie + 2 dni/522 dni roboczych + czas na samokształcenie 2 tygodnie + 2 dni/12 dni roboczych)
Progi i liczba miejsc
Specjalnie dla Was zebraliśmy pięcioletnie, ogólnopolskie dane dotyczące liczby miejsc na szkolenie w trybie rezydenckim oraz progów (wynik postępowania rekrutacyjnego, na który składa się wynik LEK, publikacje naukowe i posiadanie stopnia naukowego doktora nauk medycznych) podczas rekrutacji marcowych i październikowych. Poza zorientowaniem się w wymaganiach, na podstawie statystyk macie możliwość pośrednio prześledzić sytuację w różnych dziedzinach medycznych na przestrzeni lat.
Rekrutacja październikowa - progi
2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|
dolnośląskie | 59.38% | 66.67% | bc | bc | bc |
kujawsko-pomorskie | bc | bd | bc | bd | - |
lubelskie | bc | bc | - | - | - |
lubuskie | - | - | - | - | - |
łódzkie | bc | bc | - | bc | bc |
małopolskie | bc | bc | bc | bc | bc |
mazowieckie | - | - | - | - | bc |
opolskie | bc | bc | bd | - | bc |
podkarpackie | - | 84.29% | bc | - | - |
podlaskie | - | bc | - | - | - |
pomorskie | - | - | - | - | - |
śląskie | bc | bc | - | bc | - |
świętokrzyskie | - | - | - | - | - |
warmińsko-mazurskie | bc | bc | bc | bc | bc |
wielkopolskie | bc | bc | bc | bc | bc |
zachodniopomorskie | bc | bc | bc | - | - |
Rekrutacja październikowa - liczba miejsc
2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|
dolnośląskie | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 |
kujawsko-pomorskie | 2 | 1 | 1 | 0 | - |
lubelskie | 1 | 1 | - | - | - |
lubuskie | - | - | - | - | - |
łódzkie | 3 | 1 | - | 2 | 3 |
małopolskie | 3 | 1 | 2 | 1 | 1 |
mazowieckie | - | - | - | - | 1 |
opolskie | 2 | 2 | 2 | - | 1 |
podkarpackie | - | 1 | 1 | - | - |
podlaskie | - | 1 | - | - | - |
pomorskie | - | - | - | - | - |
śląskie | 6 | 2 | - | 0 | - |
świętokrzyskie | - | - | - | - | - |
warmińsko-mazurskie | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 |
wielkopolskie | 3 | 2 | 2 | 1 | 1 |
zachodniopomorskie | 4 | 2 | 3 | - | - |
Rekrutacja marcowa - progi
2024 | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|
dolnośląskie | bc | bc | bd | bc | bc | - |
kujawsko-pomorskie | 78.74% | bc | bd | - | - | - |
lubelskie | bc | bc | bd | - | - | - |
lubuskie | - | - | - | - | - | - |
łódzkie | bc | bc | bd | - | bc | bc |
małopolskie | - | bc | bd | bc | bc | - |
mazowieckie | 74.52% | - | - | - | - | - |
opolskie | bc | bc | bd | - | bc | - |
podkarpackie | - | - | - | - | - | - |
podlaskie | - | bc | - | - | - | bc |
pomorskie | - | - | - | - | - | - |
śląskie | bc | bc | bd | - | - | - |
świętokrzyskie | - | - | - | - | - | - |
warmińsko-mazurskie | bc | bc | bd | bc | bc | bd |
wielkopolskie | bc | bc | bd | bc | bc | bc |
zachodniopomorskie | bc | bc | bd | bc | - | - |
Rekrutacja marcowa - liczba miejsc
2024 | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|
dolnośląskie | 2 | 4 | 3 | 1 | 1 | - |
kujawsko-pomorskie | 2 | 1 | 1 | - | - | - |
lubelskie | 1 | 1 | 2 | - | - | - |
lubuskie | - | - | - | - | - | - |
łódzkie | 1 | 1 | 1 | - | 1 | 1 |
małopolskie | - | 1 | 1 | 1 | 1 | - |
mazowieckie | 1 | - | - | - | - | - |
opolskie | 1 | 3 | 3 | - | 1 | - |
podkarpackie | - | - | - | - | - | - |
podlaskie | - | 1 | - | - | - | 1 |
pomorskie | - | - | - | - | - | - |
śląskie | 10 | 4 | 1 | - | - | - |
świętokrzyskie | - | - | - | - | - | - |
warmińsko-mazurskie | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 |
wielkopolskie | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 |
zachodniopomorskie | 1 | 2 | 2 | 3 | - | - |
Czy medycyna paliatywna jest specjalizacją priorytetową? - Tak [3]
Co oznacza, że dana specjalizacja jest priorytetowa?
Listę specjalizacji priorytetowych ustala Ministerstwo Zdrowia na podstawie aktualnej sytuacji demograficzno-epidemiologicznej kraju i zapotrzebowania na usługi konkretnych specjalistów. Rezydenci szkolący się w ramach specjalizacji priorytetowej otrzymują wyższe wynagrodzenie (patrz sekcja “Sytuacja na rynku pracy”).
Harmonogram i program szkolenia specjalizacyjnego
*Od rekrutacji wiosennej 2023 obowiązywać będą nowe programy specjalizacji.
Wybrane kursy specjalizacyjne mogą być realizowane w formie e-learningu.
- Moduł podstawowy
Staż podstawowy:
Miejsce stażu: jednostka, która uzyskała akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie.
Staż | Czas trwania | Forma zaliczenia, uwagi | |
---|---|---|---|
1. | Staż podstawowy w zakresie chorób wewnętrznych | 70 tygodni (350 dni roboczych*) | kolokwium teoretyczne + sprawdzian praktyczny** |
Staże kierunkowe:
Staż | Czas trwania | Forma zaliczenia, uwagi | |
---|---|---|---|
1. | Staż kierunkowy w zakresie intensywnej opieki medycznej | 4 tygodnie (20 dni roboczych*) | kolokwium teoretyczne + sprawdzian praktyczny** |
2. | Staż kierunkowy w zakresie kardiologii | 16 tygodni (80 dni roboczych) | |
3. | Staż kierunkowy w zakresie chorób płuc | 6 tygodni (30 dni roboczych) | |
4. | Staż kierunkowy w zakresie gastroenterologii | 6 tygodni (30 dni roboczych) | |
5. | Staż kierunkowy w zakresie endokrynologii | 6 tygodni (30 dni roboczych) | |
6. | Staż kierunkowy w zakresie nefrologii | 3 tygodnie (15 dni roboczych) | |
7. | Staż kierunkowy w zakresie hematologii | 3 tygodnie (15 dni roboczych) | |
8. | Staż kierunkowy w zakresie reumatologii | 3 tygodnie (15 dni roboczych) | |
9. | Staż kierunkowy w zakresie chorób zakaźnych | 3 tygodnie (15 dni roboczych) | |
10. | Staż kierunkowy w zakresie neurologii | 3 tygodnie (15 dni roboczych) | |
11. | Staż kierunkowy w zakresie psychiatrii | 2 tygodnie (10 dni roboczych) |
*dzień roboczy = 7h35min**potwierdzenie przez kierownika stażu wykonanych przez lekarza zabiegów lub procedur medycznych objętych programem stażu
Szkolenie umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych
Wykaz i liczba zabiegów/procedur medycznych, które lekarz ma obowiązek wykonać samodzielnie pod nadzorem lekarza specjalisty:
Zabiegi/procedury medyczne | Liczba | |
---|---|---|
1. | prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowe | 5 |
2. | intubacja dotchawicza | 5 |
3. | kardiowersja elektryczna | 5 |
4. | defibrylacja serca | 5 |
5. | nakłucie tętnicy obwodowej w celu pobrania krwi do badania gazometrycznego | 5 |
6. | pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego | 5 |
7. | pomiar szczytowego przepływu wydechowego | 5 |
8. | nakłucie jamy opłucnej w przypadku płynu | 5 |
9. | nakłucie jamy otrzewnej w przypadku wodobrzusza | 2 |
10. | wprowadzenie zgłębnika do żołądka | 5 |
11. | badanie per rectum | 2 |
12. | cewnikowanie pęcherza moczowego | 10 |
13. | przetoczenie krwi lub preparatu krwiopochodnego | 5 |
14. | wykonanie i interpretacja 12-odprowadzeniowego EKG | 5 |
15. | badanie palpacyjne gruczołu piersiowego | 50 |
Łączna liczba zabiegów i procedur medycznych: 122Miejsce nabycia umiejętności: w oddziałach, w których lekarz odbywa staże kierunkowe.
Pełnienie dyżurów medycznych:Lekarz pełni dyżury medyczne w wymiarze przeciętnie 10 godzin 5 minut na tydzień lub wykonuje pracę w systemie zmianowym lub równoważnym czasie pracy. W trakcie każdego stażu lekarz pełni dyżury towarzyszące lub samodzielne, po dopuszczeniu przez kierownika specjalizacji lub kierownika danego stażu. Według nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty w przypadku dyżurów medycznych odbywanych w trakcie stażu kierunkowego, lekarzowi przysługuje możliwość wyboru miejsca odbywania dyżurów. Lekarz może odbywać dyżury medyczne w jednostce prowadzącej szkolenie specjalizacyjne lub w jednostce prowadzącej staż kierunkowy. Decyzję w tym zakresie lekarz podejmuje w porozumieniu z kierownikiem specjalizacji. Nie zostało to jednak uwzględnione w programie specjalizacji, według którego dyżury odbywają się w oddziale, w którym lekarz odbywa dany staż.
Kursy specjalizacyjne w trakcie modułu podstawowego:
Nazwa kursu | Czas trwania/liczba godzin | Termin + forma zaliczenia | |
---|---|---|---|
1. | „Przetaczanie krwi i jej składników” | 2 dni (16 godzin dydaktycznych*) | potwierdzenie uczestnictwa w kursie oraz zaliczenie sprawdzianu z zakresu wiedzy objętej programem kursu |
2. | „Diagnostyka obrazowa” | 4 dni (32 godziny dydaktyczne) | |
3. | „Alergologia” | 2 dni (16 godzin dydaktycznych) | |
4. | „Onkologia kliniczna” | 4 dni (32 godziny dydaktyczne) | |
5. | „Medycyna paliatywna” | 4 dni (32 godziny dydaktyczne) | |
6. | „Toksykologia” | 2 dni (16 godzin dydaktycznych) | |
7. | „Geriatria” | 2 dni (16 godzin dydaktycznych) | |
8. | „Ratownictwo medyczne” | 5 dni (40 godzin dydaktycznych) | |
9. | „Zdrowie publiczne” | 8 dni (64 godziny dydaktyczne) | |
10. | „Prawo medyczne” | 3 dni (24 godziny dydaktyczne) |
*godzina dydaktyczna = 45 min
Moduł specjalistyczny
Staż podstawowy:
Miejsce stażu: jednostka, która uzyskała akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie.
Staż | Czas trwania | Forma zaliczenia, uwagi | |
---|---|---|---|
1. | Staż podstawowy w zakresie medycyny paliatywnej | 35 tygodni (175 dni roboczych*) | kolokwium teoretyczne + sprawdzian praktyczny** |
Staże kierunkowe:
Staż | Czas trwania | Forma zaliczenia, uwagi | |
---|---|---|---|
1. | Staż kierunkowy w poradni medycyny paliatywnej i zespole domowej opieki paliatywnej | 35 tygodni (175 dni roboczych*) | kolokwium teoretyczne + sprawdzian praktyczny** |
2. | Staż kierunkowy w zakresie onkologii | 4 tygodnie (20 dni roboczych) | |
3. | Staż kierunkowy w co najmniej jednej z podanych jednostek: - w oddziale neurologicznym - w oddziale psychiatrycznym- w poradni leczenia bólu - w hospicjum domowym dla dzieci | 8 tygodni (40 dni roboczych) |
*dzień roboczy = 7h35min**potwierdzenie przez kierownika stażu wykonanych przez lekarza zabiegów lub procedur medycznych objętych programem stażu
Szkolenie umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych
W programie modułu specjalistycznego nie ujęto wykazu łącznej liczby badań lub procedur, które lekarz ma obowiązek wykonać lub w nich asystować. Oczekuje się, że po ukończeniu modułu specjalistycznego w zakresie medycyny paliatywnej lekarz wykaże się przedstawionymi poniżej umiejętnościami:
Umiejętność | |
---|---|
1. | ocena dokumentacji medycznej z dotychczasowego leczenia i sprawowanej bieżącej opieki |
2. | komunikowanie się z chorym i rodziną |
3. | podstawy skutecznej komunikacji werbalnej i niewerbalnej, przekazywanie złej wiadomości |
4. | komunikowanie się z zespołem interdyscyplinarnym, innymi pracownikami ochrony zdrowia, wolontariuszami |
5. | przeprowadzenie rozmowy ukierunkowanej na zapoznanie się z doświadczanym przez chorego cierpieniem (także psychosocjalnym i egzystencjalnym), objawami somatycznymi i potrzebami socjalnymi |
6. | przeprowadzenie oceny potrzeb chorego i zaplanowanie strategii postępowania |
7. | ocena stanu psychicznego chorego i zdolności podejmowania przez niego decyzji odnośnie leczenia |
8. | rozpoznawanie sytuacji rodzinnej – sporządzanie genogramu |
9. | współpraca w zespole wielodyscyplinarnym – umiejętność zarządzania zespołem, umiejętność negocjacji i rozwiązywania konfliktów |
10. | współpraca z konsultantami innych dziedzin (w ramach pracy szpitalnego zespołu wspierającego, zintegrowanych modeli opieki nad chorymi na POChP, niewydolność serca, SLA i inne), umiejętność dochodzenia do konsensusu |
11. | przeprowadzenie analizy dotyczącej oceny danej interwencji/metody terapeutycznej w okresie schyłku życia chorego, umiejętność oceny czy dana terapia jest zasadna/daremna/uporczywa, umiejętność rozmowy na ten temat z chorym/rodziną/ innymi pracownikami ochrony zdrowia |
12. | badanie fizykalne ze szczególnym ukierunkowaniem na przyczyny objawów |
13. | ocena podstawowych badań obrazowych, laboratoryjnych i innych badań dodatkowych |
14. | ocena EKG |
15. | założenie wkłucia i podawanie leków drogą podskórną i dożylną |
16. | infuzja płynów elektrolitowych, krwi, płynów krwiozastępczych, leków |
17. | przygotowanie zestawu leków do pompy infuzyjnej oraz obsługa pomp infuzyjnych |
18. | obsługa cewników zewnątrzoponowych |
19. | stosowanie krótkotrwałej i ciągłej sedacji paliatywnej u chorych z trudnymi do uśmierzenia objawami |
20. | obsługa pulsoksymetru |
21. | prowadzenie tlenoterapii (obsługa koncentratora tlenu) |
22. | toaleta tchawicy i drzewa oskrzelowego u chorych z tracheostomią, wymiana rurki tracheostomijnej |
23. | wykonanie nakłucia jamy opłucnowej i upust płynu |
24. | pielęgnacja jamy ustnej |
25. | zakładanie i obsługa sondy żołądkowej |
26. | obsługa gastrostomii i jejunostomii |
27. | nadzorowanie żywienia pozajelitowego – rozpoznanie powikłań i wskazań do zaprzestania |
28. | obsługa stomii, wymiana worka stomijnego |
29. | badanie per rectum, ewakuacja mas kałowych |
30. | wykonanie nakłucia jamy otrzewnowej i upust płynu |
31. | cewnikowanie pęcherza moczowego, obsługa cewnika |
32. | obsługa nefrostomii i urofixu |
33. | opatrywanie owrzodzeń nowotworowych i innych przewlekłych, przetok zewnętrznych, zwalczanie przykrego zapachu |
34. | profilaktyka i leczenie odleżyn |
35. | wstępne unieruchamianie złamań |
36. | prowadzenie edukacji w zakresie opieki/medycyny paliatywnej |
37. | korzystanie z wyników badań naukowych – Evidence Based Medicine w odniesieniu do medycyny paliatywnej |
Pełnienie dyżurów medycznych:
Lekarz pełni dyżury medyczne w wymiarze przeciętnie 10 godzin 5 minut na tydzień lub wykonuje pracę w systemie zmianowym lub równoważnym czasie pracy, w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym w przepisach o działalności leczniczej, tj. w wymiarze przeciętnie 48 godzin na tydzień, w tym dyżur medyczny, w przyjętym okresie rozliczeniowym. Lekarz jest zobowiązany do odbycia dyżurów w zespole domowej opieki paliatywnej (wizyty domowe). Kierownik specjalizacji określa konieczność odbycia i ilość dyżurów na oddziale medycyny paliatywnej.
Kursy specjalizacyjne w trakcie modułu specjalistycznego:
Nazwa kursu | Czas trwania/liczba godzin | Termin + forma zaliczenia | |
---|---|---|---|
1. | „Wprowadzenie do specjalizacji w dziedzinie medycynypaliatywnej” | 4 dni (32 godziny dydaktyczne*) | potwierdzenie uczestnictwa w kursie oraz zaliczenie sprawdzianu z zakresu wiedzy objętej programem kursu |
2. | „Organizacja i zarządzanie w opiece paliatywnej” | 3 dni (24 godziny dydaktyczne) | |
3. | „Problemy psychologiczne, duchowe, socjalne i etyczne w opiecepaliatywnej” | 5 dni (40 godziny dydaktyczne) | |
4. | „Zasady diagnostyki i leczenia bólu” | 3 dni (24 godziny dydaktyczne) | |
5. | „Zasady leczenia objawów somatycznych w medycynie paliatywnej” | 6 dni (48 godzin dydaktycznych) | |
6. | „Opieka paliatywna nad chorymi na choroby nienowotworowe” | 3 dni (24 godziny dydaktyczne) |
Przykładowe kursy doskonalące dla rezydentów medycyny paliatywnej organizowane przez CMKP
- Cukrzyca cz.1 - patogeneza, rozpoznanie i leczenie.
- Cukrzyca cz.2 - jak postępować z pacjentami z powikłaniami cukrzycy.
Pełna lista kursów doskonalących, wraz z informacją o aktualnie prowadzonej rekrutacji, dostępna jest na stronie CMKP: https://kursy.cmkp.edu.pl/ (ostatni dostęp 30.12.2023)
Sytuacja na rynku pracy
- Liczba specjalistów medycyny paliatywnej: 631* *Suma specjalistów oraz specjalistów I st. wykonujących i niewykonujących zawodu [4]
- Kiedy lekarz w trakcie specjalizacji z medycyny paliatywnej może rozpocząć dodatkową pracę w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej?
- Lekarze w trakcie specjalizacji z medycyny paliatywnej nie realizują świadczeń z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. [5]
Wynagrodzenie
Dane aktualneKonsultant krajowy w dziedzinie medycyny paliatywnej
Praca naukowa i samorozwój w czasie rezydentury
Jak mówi program specjalizacji, w czasie szkolenia lekarz rezydent ma obowiązek ciągłego, samodzielnego dokształcania się. Wymaga się od niego m.in. śledzenia postępów w danej dziedzinie, znajomości piśmiennictwa i najważniejszych wydarzeń w dziedzinie patomorfologii. Jeśli nie wiesz, jak poradzić sobie z tym zadaniem, zacznij od naszego zestawienia najwyżej punktowanych czasopism i najczęściej cytowanych artykułów w zakresie medycyny paliatywnej.
W czasie szkolenia specjalizacyjnego rezydent:
- ma zapewniony dodatkowy czas na samokształcenie w wymiarze 6 tygodni/30 dni roboczych;
- powinien uczestniczyć w wydarzeniach edukacyjnych: konferencjach, seminariach, warsztatach, posiedzeniach naukowych organizowanych przez Towarzystwo Internistów Polskich;
- powinien uczestniczyć w wydarzeniach edukacyjnych: konferencjach, seminariach, warsztatach, posiedzeniach naukowych organizowanych przez Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej;
- jest zobowiązany do napisania pracy naukowej opublikowanej w recenzowanym czasopiśmie medycznym, której lekarz jest autorem lub współautorem, lub pracy poglądowej – na temat objęty programem specjalizacji.
Czasopisma z najwyższym Impact Factor w dziedzinie medycyny paliatywnej
- Journal of Palliative Medicine IF = 2.238
- American Journal of Hospice and Palliative Medicine IF = 1.638
- Journal of Palliative Care IF = 1.200
Przykładowe, najczęściej czytane lub cytowane artykuły w zakresie medycyny paliatywnej
- “Clinical practice. Palliative care”, PMID: 15201415
- “Palliative Care for Children”, PMID: 10920167
- “Palliative Care: the World Health Organization's global perspective”, PMID: 12231124
Wydarzenia
Podczas rezydentury jesteś zobligowany do udziału w działalności edukacyjnej towarzystw naukowych, co wiąże się z uczestnictwem w konferencjach, zjazdach i sympozjach. Dzięki naszemu Kalendarzowi będziesz na bieżąco ze wszystkimi najważniejszymi wydarzeniami w dziedzinie medycyny paliatywnej.
Referencje
- https://old.cmkp.edu.pl/wp-content/uploads/akredytacja2018/0750-program-1.pdf (ostatni dostęp 28.03.2021)
- https://kursy.cmkp.edu.pl/gz=1&spe=50&ro=2&year=2021&mie=&ue=&txt=&nr=&platforma=&open=false (ostatni dostęp: 28.03.2021)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 czerwca 2020 r. w sprawie określenia priorytetowych dziedzin medycyny. Dostępne do pobrania pod adresem: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200001156 (ostatni dostęp: 10.03.2021)
- Zestawienie liczbowe lekarzy i lekarzy dentystów wg dziedziny i stopnia specjalizacji z uwzględnieniem podziału na lekarzy wykonujących i nie wykonujących zawodu. Naczelna Izba Lekarska w Warszawie, 01.03.2021
- https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2016.052.0000357,rozporzadzenie-ministra-zdrowia-w-sprawie-swiadczen-gwarantowanych-z-zakresu-ambulatoryjnej-opieki-specjalistycznej.html (ostatni dostęp: 10.03.2021)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lipca 2021 r. w sprawie wysokości zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego lekarzy i lekarzy dentystów odbywających specjalizacje w ramach rezydentury. Dostępne do pobrania pod adresem:http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001218 (ostatni dostęp:15.07.2021)