Skala PESI

Opis

Skala PESI pozwala oszacować ryzyko zgonu w ciągu 30 dni z powodu zatorowości płucnej, a tym samym pomaga w wyborze najkorzystniejszego postępowania terapeutycznego.

Interpretacja

Fizjologia

Zatorowość płucna (ZP) to zwężenie lub zamknięcie tętnicy płucnej albo części jej odgałęzień przez materiał zatorowy, który najczęściej stanowią skrzepliny (zwykle pochodzące z żył głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej). Niezakrzepowa ZP występuje rzadko- może być spowodowana przez płyn owodniowy, powietrze, tkankę tłuszczową, masy nowotworowe lub ciała obce.

Nasilenie ZP zależy od masywności zatoru, a także od indywidualnej rezerwy układu sercowo-naczyniowego. Do najpoważniejszych następstw ZP należą:

• hipoksemia będąca skutkiem zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji;
• wstrząs i ostre niedokrwienie przeciążonej prawej komory wynikające ze wzrostu oporu naczyń płucnych.

Parametry

Skala PESI wykorzystuje następujące informacje:

• wiek,
• płeć,
• występowanie nowotworu złośliwego,
• występowanie przewlekłej niewydolności serca,
• występowanie przewlekłej choroby płuc,
• HR ≥ 110/min,
• SBP < 100 mmHg,
• RR > 30/min,
• temperaturę < 36⁰C,
• zaburzenia stanu psychicznego,
• aO2 < 90%.

Źródła

1. Życińska K i wsp. Przydatność skal prognostycznych w diagnostyce zatorowości płucnej. Family Medicine & Primary Care Review 2013; 15, 3: 426–429.
2. Aujesky D, Perrier A, Roy PM, Stone RA, Cornuz J, Meyer G, Obrosky DS, Fine MJ. Validation of a clinical prognostic model to identify low-risk patients with pulmonary embolism. J Intern Med. 2007 Jun;261(6):597-604.
3. Pruszczyk P, Torbicki A. W. Zatorowość płucna (ZP). Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2020/21. Kraków, Medycyna Praktyczna; 2020; str. 414-424.
4. Mikocka J, Sielski J. Jak rozpoznajemy ostrą zatorowość płucną na Oddziałach Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego?. Folia Cardiologica 2018 tom 13, nr 4, strony 309–317.